Một trong những hạn chế khiến doanh nghiệp vừa và nhỏ lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán, phải rút lui khỏi thị trường là quản trị dòng tiền thiếu bài bản.
Loay hoay với dòng tiền.
Việt Nam đang trong giai đoạn bùng nổ startup, kéo theo sự ra đời của nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo đánh giá của phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế, chiếm 97% tổng số doanh nghiệp cả nước. Tuy nhiên, hầu hết những doanh nghiệp thuộc nhóm này đều có quy mô từ nhỏ đến siêu nhỏ (số vốn trung bình 4-7 tỷ đồng/ 1 DN). Số lượng doanh nghiệp phá sản, ngưng hoạt động lại tăng nhiều theo thời gian.
Một trong những nguyên nhân chính khiến sự thật bại của doanh nghiệp vừa và nhỏ là quản lý dòng tiền chưa hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp có ý tưởng hay, đội ngũ người sáng lập đam mê, tài năng nhưng thất bại do không giữ được cán cân tài chính.Theo các chuyên gia trong giai đoạn khởi nghiệp cái cần chú trọng không phải là lợi nhuận mà là dòng tiền. Bắt đầu một startup dù nhỏ nhất cũng cần quản lý dòng tiền hiệu quả.
Câu chuyện khởi nghiệp của một bạn trẻ tại Hà Nội khá gian nan. Với số tiền tích góp được hơn 100 triệu đồng, bạn này quyết định mở công ty về thức ăn chăn nuôi. Khi mới thành lập công ty, nhờ một người bạn giới thiệu mối in bao bì, nhưng đơn vị này chỉ nhận in ít nhất 5.000 cái với giá 4000 đồng/1 cái/ mã sản phẩm. Tính riêng, chỉ tiền bao bì bạn này đã mất 20 triệu/ mã sản phẩm. Với 4 mẫu sản phẩm mất gần hết số tiền vốn. Nhưng sau đó, khi quyết định thay đổi một chi tiết nhỏ trên logo thì tất cả bao bì phải đem bỏ đi, số tiền vốn gần như đi tong.
Cùng với đó, những doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện khó tiếp cận vốn tín dụng. Một trong những nguyên nhân chính đó là tính minh bạch của những doanh nghiệp này, hệ thống báo cáo tài chính chưa thật sự chính xác, chưa được kiểm toán. Do đó, các tổ chức tín dụng thiếu thông tin khi phân tích, đánh giá, thẩm định nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhiều doanh nghiệp có quy mô vốn nhỏ, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, thiếu chiến lược bài bản, do vậy không đáp ứng được yêu cầu để vay vốn theo quy định của pháp luật và quy trình quản trị rủi ro của các tổ chức tín dụng.
Thiếu chiến lược, vay quá nhiều.
Đa số doanh nghiệp chưa chú trọng trong việc xây dựng và truyền đạt chiến lược công ty trong nội bộ doanh nghiệp. Chiến lược là cơ sở để phân bổ tiền mặt hiệu quả. Việc không xây dựng được chiến lược rõ ràng khiến doanh nghiệp không có cơ sở quan trọng để phân bổ hiệu quả nguồn lực.
Hiện nay, thời đại ứng dụng công nghệ thông tin, những dịch vụ outsourcing phát triển mạnh, Đây là một lợi thế khá lớn cho những doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp vừa và nhỏ bởi vấn đề lớn nhất cũng như doanh nghiệp này tài chính, nếu phân bổ một cách tiết kiệm và hiệu quả thì sẽ giúp doanh nghiệp đứng vững và phát triển trong thời buổi cạnh tranh như hiện nay. Những dịch vụ outsourcing như văn phòng ảo, dịch vụ kế toán, dịch vụ thiết kế website,.. là một trong những lựa chọn hiệu quả và tối ưu cho nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Đặc biệt, các DN lại rất hạn chế xây dựng kế hoạch dòng tiền dài hạn (3-5 năm) gắn với chiến lược, bên cạnh đó, các kế hoạch ngân sách chỉ được xây dựng độc lập hoặc cho các mục đích riêng lẻ, tách biệt với chiến lược, mục tiêu của doanh nghiệp.
Cùng với đó DN cần phải làm một cách nghiêm túc cơ cấu dòng vốn. DN cần quản lý dòng tiền trong ngày hôm nay, trong tuần tới, tháng tới. Có những trường hợp, trong hoạt động kinh doanh, nhìn vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp thấy rõ ràng là họ có lợi nhuận nhưng lại không thể trả được các khoản nợ, đến hạn chậm trả lương cho nhân viên. Những việc này làm cho doanh nghiệp mất uy tín, sản xuất kinh doanh đình trệ. Vì vậy, để đảm bảo được hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp cần quản lý dòng tiền hiệu quả hàng tháng, hàng quý trên cơ sở dự báo được các khoản phải chi, các khoản phải thu và không được thu từ khách hàng.
Giảng viên học viện quản trị doanh nghiệp PACE, ông Dương Hải ví DN trong quá trình kinh doanh đi vay quá nhiều như người có một khẩu súng đang chỉa vào thái dương, ngón tay để trên cò súng không phải của ông ta mà là của ngân hàng, nhà cung cấp,… họ siết lúc nào doanh nghiệp chết lúc đó, nếu nợ đến hạn không có tiền để chi trả. Vì vậy, doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp vừa và nhỏ điều quan trọng hơn hết đó chính là quản lý dòng tiền hiệu quả để duy trì hoạt động kinh doanh của mình trong trong thời gian dài.
